از جیمز ریتی تا نسل جدید کارتخوان‌های هوشمند

اگر بخواهیم به‌صورت اجمالی تاریخچه کارتخوان و ابداع دستگاه کارت‌خوان را بگوییم، در مرحله اول باید به سال 1981 میلادی برگردیم که در آن، اولین دستگاه کارتخوان تاریخ با نام صندوق فروشگاهی، توسط فردی به‌نام "جیمز ریتی" ساخته شد. این فرد صاحب یک رستوران بود و برای جلوگیری از سرقت پول توسط کارکنان و سارقین، ایده‌ی ساخت صندوق فروشگاهی را، به‌عنوان راهی برای فرار از دست آن‌ها ارائه کرد.

←  اولین کارخانه سازنده دستگاه‌های کارتخوان 

یکی از اولین کارخانه‌هایی که به تولید دستگاه‌های کارتخوان پرداخت، کارخانه وریفون (Verifone)، در سال 1983 میلادی بود و موفق به تولید تعداد بالایی از انواع دستگاه‌های پوز اولیه شد.

جورج والنر در سال 1982، ساخت دستگاه‌های کارتخوان را آغاز کرد و در سال 1988 موفق به بستن قرارداد با شرکت آمریکن اکسپرس شد. از سویی دیگر طراحی دستگاه‌های والنر را انجام و به بازار آمریکا تزریق شد.

درست پس از بستن قرار دارد "جورج والنر"، رقابت تنگاتنگی بین کارخانه وریوفون و همچنین آمریکن اکسپرس در حوزه ساخت دستگاه‌های کارتخوان ایجاد شد. خوب است بدانید  که امروزه رقابت بین دو شرکت وریوفون و آمریکن، منجربه طراحی و تولید بهترین کارتخوان‌ها با امکانات بالا توسط این دو شرکت شده است.

←  بررسی تاریخچه دستگاه پوز در ایران 

تاریخچه دستگاه کارتخوان در ایران از سال 1350 شمسی آغاز شد. در واقع در آن سال، 6 خودپرداز توسط یکی از بانک‌ها وارد ایران شد، اما به دلایلی همچون نداشتن امکانات لازم، زیرساخت‌های مناسب، فرهنگ استفاده و آموزش ندادن، این دستگاه‌ها مورد استفاده قرار نگرفت و در واقع از کاربرد مناسبی در آن زمان، برخوردار نبود.

در اوایل سال 1370 شمسی سیستم‌های پرداخت بانکی کشور با تغییرات بسیاری مواجه شد؛در این سال، اولین کارت‌ بانکی تولید شد و سپس استفاده از انواع خودپردازها، با تشکیل شرکت‌های psp، نسبتا گسترش پیدا  کرد. در این بین شرکت تجارت‌الکترونیک‌ پارسیان، به‌عنوان اولین شرکت psp، در ارائه خدمات الکترونیکی بانکی شروع به کار کرد.

پس از مدتی برای سرعت در انجام فرآیند‌های مالی، اولین دستگاه‌های کارتخوان وارد کشور شدند و به‌مرور استفاده از این دستگاه‌ها گسترش پیدا کرد؛ چراکه در صورت استفاده از دستگاه‌های پوز، نیازی به استفاده از پول نقد برای انجام معاملات مالی نبود. تاپ نیز با ارائه کارتخوان پارسیان، نقش به‌سزایی در سرعت‌بخشیدن به استفاده از کارت‌های بانکی ایفا کرد. در واقع می‌توان اوج گسترش کارتخوان‌ها در ایران را مربوط به سال 1398 دانست.

←  چگونه کارتخوان‌ها بهبود پیدا کردند 

کارتخوان‌ها در طول زمان همگام با رشد فناوری، به ویژه در زمینه‌های امنیت و سرعت، پیشرفت کرده‌اند که شامل:

← استفاده از رمزنگاری پیشرفته

← پشتیبانی از کارت‌های contactless

← پرداخت‌های موبایلی

← کاهش ابعاد و افزایش کارایی دستگاه‌ها

برای اشاره به جزئیات بیشتر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

←  ویژگی‌های پیشرفته کارتخوان‌های نسل جدید 

← امنیت

استفاده از رمزنگاری پیشرفته و فناوری‌هایی مانند رمزگذاری انتها به انتها (End-to-End Encryption) برای محافظت از اطلاعات مالی و جلوگیری از کلاهبرداری.

← کارت‌های contactless

فناوری contactless امکان پرداخت با نزدیک کردن کارت به دستگاه را فراهم می‌کند، که باعث افزایش سرعت و راحتی برای مشتریان می‌شود

← پرداخت‌های موبایلی

امکان پرداخت از طریق NFC (Near Field Communication) و سایر فناوری‌ها، که به مشتریان اجازه می‌دهد با تلفن همراه خود پرداخت کنند.

← کاهش ابعاد و افزایش کارایی

دستگاه‌های کارتخوان کوچکتر و سبک‌تر شده‌اند و در عین حال کارایی آن‌ها افزایش یافته، که حمل و استفاده را برای کسب‌وکارها آسان‌تر می‌کند.

← شبکه‌های بانکی

پیشرفت شبکه‌های بانکی و زیرساخت‌های پرداخت الکترونیکی، امکان انجام تراکنش‌ها با سرعت و اطمینان بیشتر را فراهم کرده است.

← به‌روزرسانی نرم‌افزار

نیاز به به‌روزرسانی مرتب نرم‌افزار برای اطمینان از عملکرد بهینه و رفع خطاهای احتمالی.

←  نسل جدید کارتخوان در دنیا چگونه است؟ 

نسل جدید کارتخوان در دنیا چگونه است؟

نسل جدید کارتخوان‌ها در دنیا با تمرکز بر سادگی، سرعت و امنیت بیشتر، از فناوری‌های جدیدی استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها معمولاً کوچکتر و قابل حمل هستند و امکان اتصال بی‌سیم به اینترنت را دارند. همچنین، برخی از کارتخوان‌ها از فناوری‌های جدیدی مانند NFC (ارتباط میدان نزدیک) و QR Code برای پرداخت استفاده می‌کنند. 

←  ویژگی‌های اصلی نسل جدید کارتخوان 

← قابلیت حمل و نقل

دستگاه‌های کوچک و سبک‌وزن که به راحتی می‌توانند در جیب یا کیف حمل شوند.

← اتصال بی‌سیم

اتصال به اینترنت از طریق وای‌فای یا GPRS (شبکه داده تلفن همراه) برای انجام تراکنش‌ها در هر مکان.

← فناوری NFC و QR Code

امکان پرداخت بدون نیاز به کشیدن کارت بانکی، با استفاده از تلفن همراه یا تراشه‌های NFC و اسکن بارکد.

← صفحه‌نمایش لمسی

رابط کاربری ساده و کاربرپسند برای انجام تراکنش‌ها و مدیریت دستگاه.

← سرعت و امنیت بالا

تراکنش‌های سریع و ایمن با استفاده از فناوری‌های امنیتی جدید.

←  انواع کارتخوان نسل جدید 

← کارتخوان‌های موبایلی (M-POS)

دستگاه‌های کوچک و جیبی که با استفاده از اپلیکیشن روی تلفن همراه کار می‌کنند.

← کارتخوان‌های سیار (GPRS)

کارتخوان‌هایی که با سیم‌کارت به اینترنت متصل می‌شوند و می‌توانند در هر مکانی تراکنش انجام دهند.

← کارتخوان‌های اندرویدی (PDA-POS)

دستگاه‌هایی با سیستم‌عامل اندروید که امکانات بیشتری نسبت به کارتخوان‌های معمولی دارند.

← کارتخوان‌های بلوتوث

دستگاه‌هایی که از طریق بلوتوث به تلفن همراه یا تبلت متصل می‌شوند.

← کارتخوان‌های LAN

دستگاه‌هایی که از طریق شبکه محلی (LAN) به سیستم اصلی متصل می‌شوند.

←  مزایای نسل جدید کارتخوان‌ها 

← سهولت استفاده

دستگاه‌های ساده و کاربرپسند که به راحتی توسط فروشندگان و مشتریان استفاده می‌شوند.

← سرعت تراکنش

تراکنش‌های سریع و بدون وقفه که باعث صرفه‌جویی در زمان مشتریان می‌شوند.

← امنیت بالا

فناوری‌های امنیتی جدید که از اطلاعات مالی محافظت می‌کنند.

← قابلیت حمل و نقل

امکان انجام تراکنش‌ها در هر مکان و هر زمان، بدون نیاز به اتصال به خط تلفن

← امکانات بیشتر

امکانات متنوعی مانند چاپ رسید، اسکن بارکد و استفاده از NFC.

←  آینده کارتخوان‌ها چه می‌شود؟ 

آینده کارتخوان‌ها به سمت تلفیق فناوری‌های نوین، افزایش امنیت و حذف تدریجی کارت‌های فیزیکی خواهد بود. کارتخوان‌های اندرویدی و کش‌لس‌ها با امکاناتی مانند NFC و اپلیکیشن‌های بانکی، جایگزین‌های قدرتمندی برای کارتخوان‌های سنتی خواهند بود. 

اگر بخواهیم برای نمونه به چند تغییری که در آینده‌ای نه چندان دور اتفاق خواهد افتاد، اشاره کنیم می‌توانیم به:

← کارتخوان‌های اندرویدی: این دستگاه‌ها با بهره‌گیری از سیستم عامل اندروید، امکان نصب انواع نرم‌افزارها و سرویس‌های بانکی را فراهم می‌کنند و به عنوان یک ابزار چند منظوره عمل می‌کنند. نسل‌های ابتدایی این نوع کارتخوان‌ها امروز در قالب کارتخوان امانی یا در صورت تقاضا با خرید کارتخوان می‌توان از این نوع از کارتخوان‌ها استفاده کرد.

← کش‌لس‌ها (NFC): این فناوری امکان انجام پرداخت‌ها را با نزدیک کردن گوشی یا کارت به دستگاه کارتخوان فراهم می‌کند و فرآیند پرداخت را سریع‌تر و راحت‌تر می‌کند.

← حذف رسیدهای کاغذی: کارتخوان‌های جدید با حذف رسیدهای کاغذی، به سمتی محیط‌زیست‌دوستانه‌تر حرکت می‌کنند و هزینه‌های سخت‌افزاری دستگاه‌ها را کاهش می‌دهند. امروزه بیشتر مردم خودشان به سمت نگرفتن رسید رفتند؛ به همین دلیل این موضوع را می‌توان به راحتی پیش‌بینی کرد که شرکت‌های ارائه دهنده دستگاه‌های کارتخوان به سمت تولید و ارائه این نوع دستگاه‌ها بروند.

← امنیت بیشتر: کارتخوان‌های جدید با استفاده از فناوری‌های امنیتی پیشرفته، ریسک تراکنش‌های غیرمجاز را کاهش می‌دهند. 

← تلفیق با نرم‌افزارهای مدیریت کسب‌وکار: کارتخوان‌ها می‌توانند با نرم‌افزارهای مدیریت کسب‌وکار ادغام شوند و اطلاعات ارزشمندی در اختیار کسب‌وکارها قرار دهند. امروزه بخشی از این پروژه، در قالب دستگاه‌های متصل به سیستم صورت پذیرفته‌است. 

← جایگزینی کارت‌های فیزیکی: در بسیاری از کشورها، فناوری NFC در حال جایگزینی کارت‌های فیزیکی است و پیش‌بینی می‌شود که در آینده، این فناوری نقش بیشتری در پرداخت‌های الکترونیکی ایفا کند. بانک مرکزی ایران در سال 1404 طرحی به‌نام کهربا را ارائه کرده که از این نوع فناوری پشتیبانی می‌کند.

تکنولوژی در خدمت امنیت

به طور کلی، نسل جدید کارتخوان‌ها بیانگر پیشرفت و پذیرش ابعادی چند کاربری این نوع دستگاه‌ها هستند. آینده کارتخوان‌ها نیز به سمت فناوری‌هایی می‌رود که امکانات بیشتری را در اختیار کاربران قرار دهند؛ از سویی دیگر امنیت تراکنش‌ها را افزایش داده و فرآیند پرداخت را ساده‌تر می‌کنند. 

این موضوع تنها با پذیرفتن علوم میان‌رشته‌ای امکان‌پذیر است؛ که پیشتر خیلی از بنگاه‌های مالی به سمت آن رفتند؛ شرکت‌های بانکی و خدمات بانکی، چه از لحاظ نرم‌افزاری و چه سخت‌افزاری، از این قاعده مستثنی نیستند. لذا باید اذعان داشت در آینده‌ای نه چندان دور ما با دستگا‌ه‌های با قابلیت چند وجهی روبه‌رو خواهیم شد.