معاینه فنی چیست و چه کاربردی دارد؟
دریافت معاینه فنی یکی از مواردی است که سهل انگاری در دریافت آن و نداشتن آن می‌تواند سبب جریمه و مشکلاتی دیگر برای صاحب دستگاه شود.
معاینه فنی
یکی از اقداماتی که باید برای وسایل نقلیه بالای 4 سال (اعم از داخلی و خارجی) انجام داد، معاینه فنی است. این اقدام سلامت فنی و فیزیکی خودرو را به صورت کامل مورد بررسی قرار می‌دهد تا احتمال بروز تصادفات به دلیل نقض فنی را تا حد زیادی کاهش پیدا کند. اگر وسیله نقلیه شما شما نیاز به انجام این نوع معاینه را دارد اما درباره مراحل و نحوه انجام آن اطلاعی ندارید با ما تا انتهای این مطلب همراه شوید.
در این مقاله به بررسی کامل معاینه فنی پرداخته می‌شود.
معاینه فنی خودرو چیست؟ (خودرو و موتور سیکلت)
چند سالی است که لزوم داشتن معاینه فنی برای خودروهایی با عمر بالای 4 سال وجود دارد و دارندگان ماشین‌های بدون معاینه فنی، مورد اعمال قانون از طرف پلیس راهنمایی رانندگی قرار می‌گیرند. مبلغ جریمه معاینه فنی برای هر روز دیرکرد، به اندازه هزینه انجام آن برای کل سال است. لذا پیشنهاد می‌شود که نسبت به زمان انجام این نوع معاینه خودرو حساس باشید و آن را به تعویق نیندازید که هزینه‌های زیادی را به شما تحمیل خواهد کرد. با گرفتن استعلام خلافی و دریافت جزئیات آن می‌توانید از جریمه شدن به دلیل نداشتن معاینه فنی، اطلاع یابد.
طبق اعلام مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران هزینه معاینه فنی وسایل نقلیه به ترتیب جدول زیر است:
| نوع وسلیه نقلیه |
تعرفه سال 1401 |
تعرفه مردودی |
|
خودرو سبک بنزین‌سوز
|
47 هزار تومان
|
10000 هزار تومان |
|
خودرو سبک دوگانه‌‌سوز
|
47 هزار نومان | 10000 هزار تومان |
|
بازرسی چشمی خودرو سبک دوگانه سوز
|
12 هزار تومان | - |
|
خودروهای نیمه سنگین و سنگین
|
71 هزار و ۶۰۰ تومان | 12000 هزار تومان |
| موتور سیکلت | 12 هزار تومان | 2000 هزار تومان |
| خودروهای گازوئیل‌سوز | 71 هزار و ۶۰۰ تومان | 12000 هزار تومان |
اگر می‌پرسید که معاینه فنی می‌بایست چند وقت یکبار انجام شود باید به شما بگوییم که این کار با هدف سلامت همیشگی خودروی شما به صورت سالیانه انجام می‌شود تا تمام قطعات فنی داخلی ماشین به صورت کامل بررسی و در صورت نیاز، تعویض شوند. در صورت مردودی در آزمون معاینه فنی باید تمامی ایرادات موجود برطرف شود.
لازم به ذکر است که شما نیازی به معاینه فنی خودرو صفر، ندارید و تا 4 سال از انجام آن بی‌نیاز هستید. این قانون برای تمام خودروها اعم از داخلی و خارجی یکسان است و فرقی میان آن برای دارندگان وجود ندارد. همچنین شما باید این کار را برای تمام وسایل نقلیه اعم از سبک یا سنگین وزن، انجام دهید.
نوبت‌دهی معاینه فنی
حال که فهمیدید معاینه فنی خودرو چیست و در چه زمانی باید انجام شود وقت گرفتن نوبت برای انجام به موقع آن در مراکز معتبر و مورد تائید است برای این منظور تمامی صاحبان خودرو و موتور سیکلت می‌توانند هم به صورت حضوری و هم به صورت آنلاین از خدمات مراکز ارائه دهنده خدمات معاینه فنی در سراسر کشور استفاده نمایند. به این دلیل که نوبت دهی آنلاین مزایای بیشتری نسبت به مراجعه حضوری برای اخذ معاینه فنی دارد این روش توصیه می‌شود تا هم در زمان صرفه‌جویی شود و هم نوبت دهی دقیقتری صورت گیرد.
نوبت‌دهی آنلاین معاینه فنی
برای اخذ نوبت اینترنتی معاینه فنی خودرو در تهران، باید به سایت https://services27.tehran.ir/ مراجعه کنید. پس از مطالعه ضوابط و قوانین و کلیک بر روی دکمه «مطالعه نمودم» به صفحه ای هدایت می‌شوید که از شما شماره پلاک ماشین ، نام و نام‌خانوادگی و شماره تلفن همراه را می‌خواهد. پس از ورود اطلاعات خواسته شده، با استفاده از کد فعال‌سازی که به شماره موبایل ارسال می‌شود به صفحه خانه (اصلی) سامانه هدایت می‌شوید. حال پس از انتخاب مرکز مدنظرتان برای انجام معاینه فنی و تاریخ مناسب با پرداخت هزینه به صورت آنلاین نوبت معاینه فنی خود را دریافت کنید.
مراحل دریافت معاینه فنی به صورت الکترونیکی
پس از اخذ نوبت و مراجعه در زمان اعلام شده به مرکز معاینه فنی، خودروی شما به ترتیب مورد بررسی فنی و چشمی، قرار می‌گیرد. در صورت مردود شدن در هر مرحله، مشکل به اطلاع شما خواهد رسید تا برای مدت 2 هفته نسبت به رفع آن اقدام کرده و دوباره برای دریافت برگه قبولی معاینه، وقت بگیرید.
لازم به ذکر است که شما برای این 2 هفته مهلت، مورد جریمه قرار نخواهید گرفت اما باید به سرعت در مدت زمان تعیین شده نسبت به انجام معاینه دوباره خودرو و گرفتن برگه قبولی معاینه، اقدام کنید. از مهم‌ترین مراحل انجام‌شده در هر معاینه فیزیکی و فنی ماشین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• ثبت اطلاعات
به محض ورود به مسیر معاینه، پلاک خوردو به وسیله دوربین خوانده و اطلاعات مورد نیاز، ثبت می‌شود تا خودرو به صورت رسمی مورد پذیرش قرار بگیرد و ورود خودرو در سامانه معاینه فنی ثبت شود. در این مرحله کارت یا سند خودرو و فرم تشخیص عیوب ظاهری بررسی و هزینه انجام معاینه به صورت کامل از شما گرفته خواهد شد.
• بررسی ظاهری ماشین به صورت چشمی
در این مرحله کارشناس به صورت چشمی، ظاهر فیزیکی خودرو را مورد بررسی قرار می‌دهد تا از سلامت تمام قطعاتی قابل رویت مطمئن شود. از مهم‌ترین قطعاتی که در این مرحله به صورت کامل بررسی می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
o چراغ‌های نور بالا، نور پایین، ترمز، دنده عقب، خطر، راهنما و چراغ پلاک
o وضعیت آیینه‌ها
o سلامت شیشه‌ها
o کار کردن برف پاک‌کن‌ها
o دفرمه نبودن بدنه
o میزان پوسیدگی بدنه
o صدا و دود خروجی از اگزوز
o وضعیت لاستیک‌ها
در آزمون معاینه فنی ویژگی‌های ظاهری و فنی خودرو کاملاً مورد بررسی قرار می‌گیرد.
o سالم بودن بدنه خودرو
o سلامت کمربند ایمنی
o صدای طبیعی خودرو
o صدای معمولی بوق
o نداشتن روغن‌سوزی
در صورت بسته بودن تجهیزات اضافه روی خودرو مانند رینگ اسپورت‌های نامتعارف و بوق‌هایی با صداهای غیرمعمولی، خودروی شما در این مرحله مردود خواهد شد و می‌بایست پیش از رفتن به این مراکز معاینه، تمامی متعلقات اضافه و غیر قابل قبول را از خودرو باز کنید.
• آزمون آلایندگی
در صورتی که اگزوز بیشتر از حد مجاز، آلاینده تولید کند، هوای شهر آلوده می‌شود و ضرر زیادی برای محیط زیست به همراه دارد. در این مرحله با استفاده از دستگاهی مخصوص، میزان کربن دی اکسید، مونو اکسید کربن و دیگر آلاینده‌های خروجی از اگزوز در 2 سرعت آرام و سریع خوردرو بررسی می‌شود تا در صورت لزوم مورد تعمیر قرار بگیرد.
• آزمون کمک فنر
کمک فنر نفش بسیار مهمی در حرکت خودروها در پیچ دارد و خرابی آن می‌تواند موجب تصادفات مرگبار و واژگون شدن خودرو شود. لذا سلامت این قطعات بسیار مهم هستند و بررسی سلامت آنها توسط دستگاهی دقیق و پیشرفته صورت می‌پذیرد که عملکردشان را به صورت گرافیکی و عددی بر روی صفحه نمایش بررسی می‌کنند.
• آزمایش ترمزها
در این مرحله از معاینه فنی یکی از حساس‌ترین موارد ایمنی در هر خودرو، یعنی ترمزهای آن، مورد بررسی قرار می‌گیرد. دستگاهی به صورت دقیق، قدرت ترمزگیری هریک از محورها را مورد بررسی قرار می‌دهد و معیار خود برای محاسبه کردن قدرت ترمزها را حد نهایی شتاب ترمزگیری خودرو قرار خواهد داد. لازم به ذکر است که سلامت ترمز دستی نیز در این مرحله صورت می‌پذیرد.
تست ترمزها یکی از مهم‌ترین بخش‌های آزمون معاینه فنی در انواع خودروها است.
• آزمون اهرم‌بندی سیستم تعلیق
سیستم تعلیق، متشکل از یکسری قطعات وصل‌شده به یکدیگر هستند که در جلوبندی خودرو قرار دارند. نحوه اتصال ناقص و لقی آنها به یکدیگر می‌تواند حوادث ناگواری را در حین رانندگی ایجاد کند. لذا با بهره‌گیری از دستگاهی خاص، تمام اتصالات سیستم تعلیق را در زیر فشار و کشش قرار می‌دهند تا تمام ضعف و لقی‌ها پیدا شده و عملکرد آن مورد بررسی دقیق قرار بگیرد.
• بررسی نور ماشین
زاویه نور خودرو و شدت آن باید به صورتی باشد که مناطق مورد نیاز راننده در حین رانندگی را پوشش دهد و مشکلی برای رانندگان دیگر ایجاد نکند. در این مرحله، تمامی این موارد، مورد بررسی کارشناسانه قرار خواهد گرفت و در صورت وجود مشکل باید نسبت به تنظیم نورهای خودروی خود اقدام کنند.
• آزمون لغزش جانبی و انحراف از مسیر
میزان انحراف خودرو سالم از مسیر از حدود 7 متر در هر کیلومتر، تخطی نمی‌کند و در صورت بیشتر بودن باید نسبت به تنظیم فرمان و جلوبندی، اقدام شود. البته میزان باز یا بسته بودن دهانه چرخ‌های ماشین نیز در میزان انحرافات خودرو از مسیر بسیار موثر هستند. با توجه به اهمیت تعادل داشتن خودرو در مسیر، در صورتی که با رها کردن فرمان خودرو در حین رانندگی، ماشین به سرعت منحرف می‌شود نسبت به رفع این مشکل اقدام کنید و منتظر تشخیص آن توسط کارشناسان معاینه فنی نمانید.
تست‌های انجام شده در معاینه فنی به جهت بررسی و افزایش ایمنی خودرو است.
• بررسی سیستم دوگانه سوز
در صورتی که ماشین شما دوگانه سوز باشد یک مرحله به مراحل کلی معاینه اضافه می‌شود که در آن به بررسی سلامت فیزیکی و عمر کپسول گاز شما می‌پردازند. در صورتی که کپسول از لحاظ شکل ظاهری، مشکل داشته باشد و یا تاریخ انقضای آن فرا رسیده باشد، شما ملزم به تعویض آن با نمونه مشابه، خواهید بود.
اگر هرگونه مشکل در سوئیچ شدن سوخت خودرو از بنزین به گاز وجود داشته باشد و یا علائم مشکوکی در هنگام استفاده از گاز CNG به نظر کارشناس برسد، شما نیاز به تنظیم یا تعمیر قطعات مربوطه خواهید داشت. لازم به ذکر است که استفاده از گاز مایع به جای گاز CNG مجاز نیست و در صورت استفاده از این نوع سوخت، کارشناس مربوطه، معاینه فنی شما را مردود اعلام خواهد کرد و گواهینامه معاینه فنی برای شما صادر نخواهد شد.
• صدور گواهینامه
با گذر از تمام مراحل گفته شده به صورت کامل و بدون مشکل، گواهینامه معاینه فنی برای شما صادر خواهد شد. این گواهینامه در گذشته به صورت برچسب بر روی شیشه ماشین چسبانده می‌شد تا پلیس راهنمایی رانندگی در هنگام نیاز، آن را مورد بررسی قرار دهد. با توجه به قانون جدید معاینه فنی، دیگر نیازی به چسباندن گواهینامه روی شیشه نیست و تمام اطلاعات به صورت آنلاین در سامانه ذخیره خواهد شد و بررسی این مورد به صورت آنلاین انجام می‌شود.
پس از بررسی کامل وسیله نقلیه، گواهینامه معاینه فنی برای خودرو صادر می‌شود.
در ادامه به شما مهلت اعتبار معاینه فنی برای خودروها و وسایل نقلیه را خواهیم گفت:
• موتور سیکلت، خودروی سواری شخصی و دولتی سبک؛ 1 سال
• خودروهای عمومی سبک و سنگین با عمر کمتر از 10 سال؛ 6 ماه
• خودروهای عمومی سبک و سنگین با عمر بیشتر از 10 سال؛ 3 ماه
سخن آخر
در این مطلب به این موضوع پرداختیم که معاینه فنی چیست و چه مراحلی دارد. همچنین زمان لزوم انجام آن را به اطلاع شما رساندیم. جهت استعلام معاینه فنی و با خبر شدن از زمان مورد نیاز برای انجام شدن روی خودرو شما و میزان اعتبار آن، شما می‌توانید به صورت آنلاین از سایت symfa.ir اقدام کنید. در این سایت، اطلاعات پلاک و مشخصات مورد نیاز را وارد خواهید کرد و میزان اعتبار به اطلاع شما خواهد رسید.
در حال حاضر جهت درخواست پذیرش خودروی خود در یکی از مراکز معاینه فنی شهرتان، بهتر است به صورت آنلاین اقدام کنید تا زودتر نتیجه بگیرید. البته برخی از شهرهای کوچک و کم‌جمعیت نیازی به رزرو آنلاین ندارند و باید به صورت حضوری اقدام شود. در شهرهایی مثل تهران، تبریز، شیراز، اصفهان و مشهد در حال حاضر مردم اغلب به صورت آنلاین نوبت می‌گیرند تا از ازدحام متقاضی در مراکز جلوگیری شود. شما نیز بهتر است برای صرفه‌جویی در وقت و سهولت به جای مراجعه حضوری از نوبت گیری آنلاین استفاده کنید. با توجه به اینکه نوبت‌دهی آنلاین در هر شهر، سایت و سامانه مخصوص به خود را دارد باید آدرس سایت و سامانه نوبت‌دهی شهر خود را در گوگل جستجو کنید.
نظر دهید